Δ.Ε. 3 Η ΗΘΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ                                                 Γ΄ΛΥΚΕΙΟΥ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

·        Συνείδηση ( συν + οίδα) : μετέχω στη γνώση κάποιου πράγματος, γνωρίζω, συναισθάνομαι κάτι.

                     α ) ψυχολογική:Η ικανότητα του ανθρώπου να έχει επίγνωση της ίδιας του                Συνείδηση :                    της ύπαρξης.

                       β) ηθική: Η ικανότητα του ανθρώπου να διακρίνει το καλό από το κακό και να αξιολογεί τις προθέσεις και τις πράξεις του.

 Η Ηθική συνείδηση εκδηλώνεται ποικιλοτρόπως σε  όλους τους ανθρώπους όλων των πολιτισμών και όλων των ηλικιών.

  Η συνείδηση είναι κάτι το δυναμικό.

Αυτογνωσία: Η στάση απέναντι στο περιβάλλον και τον εαυτό μας( βλέποντας, κρίνοντας και αποτιμώντας το σωστό ή λάθος των πράξεων μας).

Ασυνείδητο: Η άγνωστη περιοχή του ψυχικού μας κόσμου.

Υποσυνείδητο: Η λιγότερο προσιτή περιοχή του ψυχικού μας κόσμου.

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

            Υπογραμμίζει την ανάγκη αλλά και τη δύναμη του ανθρώπου να έρθει σε διάλογο με τον εσωτερικό του κόσμο, να συναισθανθεί τα αδιέξοδα και να μετανοήσει.

Μετάνοια (μετά – νοώ = μεταβάλλω νουν) : Η ριζική μεταβολή του τρόπου σκέψης και ζωής του ανθρώπου.

Συγχώρηση ( Συν – χωρούμαι ) : Η πάλη του εγωισμού και η συνεύρεσή μας με τα άλλα πρόσωπα του κοινωνικού συνόλου – σώματος της Εκκλησίας.

 Ας φροντίσουμε, αδελφοί μου, να φυλάμε τη συνείδησή μας, όσο ακόμα βρισκόμαστε σ’ αυτόν τον κόσμο, χωρίς να την προκαλούμε να μας ελέγξει για κάποιο πράγμα, χωρίς να την καταπατούμε σε τίποτα απολύτως ούτε και στο ελάχιστο. Γιατί ξέρετε καλά ότι από τα μικρά αυτά και ασήμαντα, όπως λένε, φτάνουμε να καταφρονούμε και τα μεγάλα. Γιατί όταν αρχίσει κανείς να λέει: «Τι σημασία έχει, αν πω αυτό το λόγο; Τι σημασία έχει αν φάω λιγάκι; Τι σημασία έχει αν δώσω προσοχή σ’ αυτό εδώ το πράγμα;», από το «τι σημασία έχει αυτό και τι σημασία έχει εκείνο», αποκτάει κανείς κακή και διεστραμμένη διάθεση και αρχίζει να καταφρονεί και τα μεγάλα και βαρύτερα, και να καταπατεί την ίδια τη συνείδησή του. Και έτσι προχωρώντας σιγά-σιγά κινδυνεύει να πέσει και σε τέλεια αναισθησία… Ας φροντίσουμε τα ελαφρά, όσο ακόμη είναι ελαφρά, για να μη γίνουν βαριά…

Η προσπάθειά μας για να φυλάξουμε τη συνείδησή μας άγρυπνη και να συμμορφωνόμαστε με τις υποδείξεις της, παίρνει πολλές και ποικίλες μορφές. Γιατί πρέπει να ενεργεί κανείς «κατά συνείδηση» και προς το Θεό και προς τον πλησίον και προς τα πράγματα…
Προς μεν το Θεό, για να μην καταφρονεί τις εντολές Του, και όταν δεν τον βλέπει άνθρωπος και όταν κανείς δεν απαιτεί τίποτα απ’ αυτόν…
Η τήρηση της συνειδήσεως προς τον πλησίον είναι να μην κάνει τίποτα απολύτως που καταλαβαίνει ότι θλίβει ή πληγώνει τον πλησίον, είτε με έργο, είτε με λόγο, είτε με κάποια κίνηση είτε μ’ ένα βλέμμα…
Να ενεργεί κανείς «κατά συνείδηση» προς τα υλικά πράγματα σημαίνει να μην κάνει κατάχρηση κανενός πράγματος, να μην αφήνει κάτι να καταστραφεί ή να πεταχτεί. Αλλά και αν ακόμα δει κάτι πεταμένο, να μην το αγνοήσεις έστω και αν είναι ασήμαντο, αλλά να το μαζέψει και να το βάλει στη θέση του.

Αββά Δωροθέου, Έργα Ασκητικά, εκδ. «Ετοιμασία», Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου, Καρέας 1986