Τετάρτη 5 Ιουνίου 2013

Δ. Ε. 35 Ο ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ

 ΣΚΟΠΟΙ- ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ

Οι μαθητές:α) Να γνωρίσουν βασικές πλευρές από τη ζωή του ιδρυτή της θρησκείας
                       και τη διδασκαλία του.
                    β) Να κατανοήσουν το πνεύμα με το οποίο ερμηνεύτηκε η ζωή από το
                       Βούδα.
                   γ) Να πληροφορηθούν την ιστορική εξέλιξη του Βουδισμού.
                   δ) Να γνωρίσουν τη φιλοσοφική και ψυχολογική διάσταση της θρησκείας,
                       ώστε να αποκτήσουν θέση κριτική απέναντι στον τρόπο ζωής που
                       προτείνει.
                                   ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
Αποτελείται από πλήθος παραδόσεων, οι οποίες διαιρούνται σε δύο μεγάλους κλάδους:
1.    Χιναγυάνα Βουδισμός
2.    Μαχαγυάνα Βουδισμός
Άλλος κλάδος: Ο Βουδισμός του Θιβέτ και της Μογγολίας.

Α) Σιντάρτα Γκαουτάμα : Ο Βούδας.
Ο Σιντάρτα Γκαουτάμα υπήρξε ο ιδρυτής του Βουδισμού.
Μετά από ένα στάδιο αναζητήσεων, στη διάρκεια μιας ολονύκτιας περισυλλογής κάτω από ένα δέντρο, είχε μια πνευματική εμπειρία που ο ίδιος θεώρησε ως φωτισμό. Έτσι έγινε Βούδας(=φωτισμένος).

Β) Χιναγυνα Βουδισμός

 š Τόπος: Σρι Λάνκα, Καμπότζη, Λάος, Ταϊλάνδη, τμήματα Μπαγκλαντές, Ινδίας, Βιετνάμ.
š Περίπου 100.000.000 πιστοί.
š Οι διδασκαλίες του περιέχονται στον Κανόνα Πάλι.

Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Διδασκαλίες παρόμοιες με του Ινδουισμού. ( Η ύπαρξη ταυτίζεται με τον πόνο και μέσω των μετενσαρκώσεων, αναπαράγεται συνεχώς).
 Ο κανόνας Πάλι περιέχει μια από τις αρχαιότερες συστηματοποιήσεις της διδασκαλίας του Βούδα. Το σχήμα των «τεσσάρων ευγενικών αληθειών»
1.   Η ύπαρξη είναι πόνος
2.   Αιτία του πόνου είναι η επιθυμία
3.   Η κατάπαυση του πόνου, που επιτυγχάνεται με το Νιρβάνα (= σβήσιμο)
4.   Το οκταπλό μονοπάτι που οδηγεί στην κατάπαυση του πόνου.

Β) ΤΟ ΙΔΑΝΙΚΟ ΤΟΥ ΧΙΝΑΓΥΑΝΑ

Το ιδανικό είναι να αποκτήσει ο άνθρωπος αντίληψη της αληθινής πραγματικότητας, ώστε τελικά να απελευθερωθεί από την εξ’ ορισμού οδυνηρή ύπαρξη.

Γ) ΜΑΧΑΓΥΑΝΑ ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ

Τόπος: Κίνα, Θιβέτ, Μογγολία, Ιαπωνία, Κορέα, Βιετνάμ.
Κυριότερα κείμενα: Ο κινέζικος και θιβετιανός Κανόνας.
Διαφοροποιήθηκε από τον Χιναγυάνα, αναπτύσσοντας ιδιαίτερες διδασκαλίες:


1.    Η αληθινή φύση της πραγματικότητας.
š Τα όντα είναι ‘κενά’ από το δικό τους εαυτό (Το καθετί  είναι ό,τι είναι μόνο σε αλληλεξάρτηση από τα άλλα όντα).
2.    Η κοσμολογία
š Βούδας: Υπερβατική πραγματικότητα, ένα απόλυτο, όμοιο με το ινδουιστικό Μπράχμαν. 

Μποντισάτβα: Το ιδανικό του Μαχαγυάνα

Το ιδανικό είναι να ακολουθήσει κάποιος το μονοπάτι που οδηγεί στο φωτισμό και τη συμπόνια προς όλα τα όντα.
Εκείνος που το κάνει αυτό ονομάζεται Μποντισάτβα             ( μπόντι = φωτισμός, σάτβα= ον σε πορεία προς το φωτισμό).
Ο πιο φημισμένος μποντισάτβα είναι ο Αμιντά.


Η ΓΙΟΓΚΑ

Δ. Ε. 34 Η ΓΙΟΓΚΑ

ΣΚΟΠΟΙ- ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ

Οι μαθητές:α) Να πληροφορηθούν για τις τεχνικές της γιόγκα και το θρησκευτικό της
                       ρόλο.
                    β) Να συνειδητοποιήσουν τους στόχους της τεχνικής αυτής.
                   γ) Να ευαισθητοποιηθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να
                       διαφυλαχθούν από κοινωνικές ομάδες που χρησιμοποιούν τις τεχνικές
                       της γιόγκα ως μορφές νάρκωσης των συνειδήσεων.
                              ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

α) Τι είναι η γιόγκα
Γιόγκα: «Ζεύξη»=ένωση. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται στις ανατολικές θρησκείες και ιδιαίτερα στον Ινδουισμό, με συνηθέστερο σκοπό την ένωση του     ανθρώπου με το θείο στοιχείο που συνυπάρχει σ’ αυτόν.
·         Χρησιμοποιείται κυρίως για θρησκευτικούς σκοπούς.
·         Υπάρχουν διάφορες γιόγκα.

β) Θεωρητικές προϋποθέσεις της γιόγκα
1.    Ο ανθρώπινος νους μεταβάλλεται σύμφωνα με εκείνο στο οποίο προσκολλάται και ενώνεται μ’ αυτό.
2.    Ο άνθρωπος ως ον δεν έχει μια μόνιμη ταυτότητα, αλλά γίνεται εκείνο στο οποίο προσκολλάται ο νους.
² Ο τρόπος με τον οποίο οι ιδέες αυτές εφαρμόζονται και το αποτέλεσμα που επιδιώκεται ποικίλλει:
α) Ουπανισάδες:  Ο νους βρίσκεται μεταξύ της απόλυτης πραγματικότητας και του φυσικού κόσμου. Εάν ο νους στραφεί προς το Άτμαν, θα ταυτιστεί μ’ αυτό και συνεπώς με το Μπράχμαν και θα επιτύχει τη σωτηρία.
β) Σιβαϊσμός και Βισνουϊσμός: Σκοπός η ένωση με το Σίβα και το Βίσνου.
γ) Άλλες παραδόσεις:Σκοπός η ένωση του νου με λεπτές και λανθασμένες λειτουργίες του φυσικού σώματος και να φτάσει έτσι σε σημείο να μπορεί να τις χρησιμοποιεί κατά βούληση.
(Κυριαρχία του νου στον ψυχοφυσικό οργανισμό του ανθρώπου)

ΜΟΡΦΕΣ ΓΙΟΓΚΑ
1.    ΤΖΑΝΑ ΓΙΟΓΚΑ (Γιόγκα της γνώσης): Απλή γνώση του Άτμαν από το νου.
2.    ΜΠΑΚΤΙ ΓΙΟΓΚΑ (Αγαπητικής Αφοσίωσης): Η αγάπη προς ένα προσωπικό θεό.
3.    ΚΑΡΜΑ ΓΙΟΓΚΑ (Γιόγκα των πράξεων): Πράξεις υπηρεσίας προς τον κόσμο.

γ) Η τεχνική της Γιόγκα
²   Η τεχνική της Γιόγκα συνίσταται στο διαλογισμό (= απεξάρτηση του νου από τις ποικιλόμορφες σκέψεις).
²  Αποτελείται από 8 στάδια:
Προπαρασκευαστικά στάδια:
 1ο: Αποφυγή βίας, κλοπής, ψεύδους, γενετήσιων σχέσεων και ιδιοκτησίας.
 2ο: Ασκήσεις που αποβλέπουν στην αποκοπή του νου από την επιθυμία.
 3ο: Άσκηση του σώματος για να παραμείνει για μεγάλο διάστημα σε στάσεις που
       μειώνουν τις παρενοχλήσεις στο διαλογισμό.
 4ο: Συγκράτηση της αναπνοής (Σκοπός: Απόλυτη Συγκέντρωση)
 5ο: Συγκέντρωση των αισθήσεων (Σκοπός: Απομόνωση του νου από τον κόσμο)

Στάδια κυρίως διαλογισμού:
6ο: Προσκόλληση του νου σ’ ένα αντικείμενο.
7ο: Ο νους συγκεντρώνεται από την περιφέρεια αυτού  του αντικειμένου στο κέντρο.
     (Ο νους έτσι αποκόπτεται από το αντικείμενο και ταυτίζεται με τον εαυτό του)
8ο: Ο νους “διαλύεται” στο Άτμαν   και   ενώνεται μ’ αυτό.

δ) Η παράχρηση της Γιόγκα
Οι ασκήσεις της Γιόγκα στις δυτικές κοινωνίες χρησιμοποιούνται ως μέσο για την απόκτηση υγείας και «δυνάμεων». Οι ασκήσεις όμως αυτές οδηγούν, αντί στην κυριαρχία της επιθυμίας, στην υποδούλωση σ’ αυτήν. δεν απελευθερώνουν από την έννοια της άγνοιας που θεωρεί τον κόσμο ως απόλυτο.

ε) Γιόγκα και ησυχαστική παράδοση
 Η κυριότερη διαφορά είναι εκείνη που αφοράς το σκοπό των δύο:
         α) Στη Γιόγκα σκοπός είναι η ένωση με το θείο, προκειμένου να επιτευχθεί η διακοπή των μετενσαρκώσεων ( Η απελευθέρωση από τον κόσμο της μεταβολής).
         β) Στον χριστιανικό μυστικισμό: Σκοπός είναι η εσχατολογική σωτηρία, δηλ. η διάσωση του θεωρούμενου ως «καλού λίαν» κόσμου ( και όχι μόνο ενός εσωτερικού στοιχείου) από τον “έσχατο εχθρό” το θάνατο και η κοινωνία όλου του κόσμου με το Θεό.